تحولات منطقه

از مهم‌ترین اعمال شب و روز شهادت امام علی بن موسی الرضا(ع)، اقامه عزا برای امام مهربانی هاست. فضیلت زیارت مرقد ثامن الحجج (ع) هم که برای همه واضح و روشن است.

مهمترین اعمال شب و روز شهادت امام علی بن موسی الرضا(ع)
زمان مطالعه: ۹ دقیقه

به گزارش قدس آنلاین، آخرین روز ماه صفر مصادف با شهادت حضرت امام رضا (ع) است. علی بن موسی بن جعفر معروف به امام رضا (ع) هشتمین امام شیعه های اثنا عشری (شیعه دوازده‌امامی) است. امام رضا ۲۰ سال امامت را بر عهده داشت تا اینکه مأمون عباسی او را به اجبار به خراسان آورد و به اکراه، ولیعهد خویش کرد. طبق نظر بیشتر علماء و مورخین سال شهادت امام رضا (ع)، ۲۰۳ق و سن امام رضا در زمان شهادت ۵۵ سال بوده است. در مورد علت شهادت امام رضا (ع) توسط مأمون، دلایل مختلفی ذکر شده است: غلبه امام بر علمای مختلف در جلسات مناظره و استقبال پرشور مردم از امامت امام در مراسم نماز عید : (نماز عید نمازی که مسلمانان(شیعه و سنی) در دو روز عید فطر و عید قربان بعد از طلوع خورشید اقامه می‌کنند) .

مأمون از این حادثه احساس خطر کرد و متوجه شد دادن ولایت عهدی به امام، اوضاع را علیه وی سخت‌تر کرده است. از این رو، مراقبانی برای آن حضرت گمارد تا مبادا اقدامی بر ضد مأمون انجام دهد. امام از مأمون وحشتی نداشت و در اکثر اوقات به او چنان جواب می‌داد که ناراحتش می‌کرد. این وضع نیز باعث خشم مأمون و زیادتر شدن دشمنی وی نسبت به حضرت می‌شد، هرچند آشکار نمی‌کرد. چنانکه نقل شده هنگامی که مأمون از خبر یکی از فتوحات نظامی‌اش خوشحالی می‌کرد، امام رضا (ع) به او گفت:‌ «ای امیر مؤمنان، از خدا بترس درباره امت محمد (ص) و آنچه که خدا به تو واگذار کرده است. تو امور مسلمین را تضییع کرده‌ای و…»

حدیث سلسلة الذهب که در نیشابور از ایشان نقل شده است بسیار معروف است. مأمون میان امام رضا (ع) و بزرگان دیگر ادیان و مذاهب جلسات مناظره‌ تشکیل می‌داد که سبب شد همگی به برتری و دانش او اقرار کنند و نهایتا مأمون حضور آن حضرت را تاب نیاورد و ایشان را در طوس به شهادت رساند.

صلوات خاصه امام رضا (ع) از اعمال شب و روز شهادت امام رضا

در شب شهادت امام رضا و یا هر زمان دیگری (هر زمان که حاجتی هست یا هرگاه دلتنگ امام خود می‌شویم) می‌توان با خواندن صلواتی که به عنوان صلوات خاصه امام رضا (ع) معروف است، به ایشان متوسل شویم.

اللهّمَ صَلّ عَلی عَلی بنْ موسَی الرّضا المرتَضی الامامِ التّقی النّقی و حُجَّّتکَ عَلی مَنْ فَوقَ الارْضَ و مَن تَحتَ الثری الصّدّیق الشَّهید صَلَوهَ کثیرَهً تامَهً زاکیَهً مُتَواصِلهً مُتَواتِرَهً مُتَرادِفَه کافْضَلِ ما صَلّیَتَ عَلی اَحَدٍ مِنْ اوْلیائِکَ.

خدایا رحمت فرست بر علی بن موسی الرضا امام با تقوا و پاک و حجت تو بر هر که روی زمین است و هر که زیر خاک، رحمت بسیار و تمام با برکت و پیوسته و پیاپی و دنبال هم چنان بهترین رحمتی که بر یکی از اولیائت فرستادی.

زیارت مختصر امام رضا علیه السلام از اعمال شب و روز شهادت امام رضا

 اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا وَلِیَّ اللَّهِ وَابْنَ وَلِیِّهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا حُجَّهَ اللَّهِ وَابْنَ حُجَّتِهِ اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اِمامَ الْهُدی وَالْعُرْوَهَ الْوُثْقی وَرَحْمَهُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ اَشْهَدُ اَنَّکَ مَضَیْتَ عَلی ما مَضی عَلَیْهِ آبآؤُکَ الطّاهِرُونَ صَلَواتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ لَمْ تُؤْثِرْ عَمیً عَلی هُدیً وَلَمْ تَمِلْ مِنْ حَقٍّ اِلی باطِلٍ وَاَنَّکَ نَصَحْتَ لِلَّهِ وَلِرَسُولِهِ وَاَدَّیْتَ الاَْمانَهَ فَجَزاکَ اللَّهُ عَنِ الاِْسْلامِ وَاَهْلِهِ خَیْرَ الْجَزآءِ اَتَیْتُکَ بِاَبی وَ اُمّی زآئراً عارِفاً بِحَقِّکَ مُوالِیاً لاَِوْلِیآئِکَ مُعادِیاً لاَِعْدآئِکَ فَاشْفَعْ لی عِنْدَ رَبِّکَ

پس بچسبان خود را به قبر و ببوس آنرا و بگذار دو طرف روی خود را بر آن پس بگرد به جانب سر و بگو: (در صورتیکه از راه دور هستید در دل نیت حضور در کنار حضرت را داشته باشید)

اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا مَوْلایَ یَا بْنَ رَسُولِ اللَّهِ وَرَحْمَهُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ اَشْهَدُ اَنَّکَ الاِْمامُ الْهادی وَالْوَلِیُّ الْمُرْشِدُ اَبْرَءُ اِلَی اللَّهِ مِنْ اَعْدآئِکَ وَاَتَقَرَّبُ اِلَی اللَّهِ بِوِلایَتِکَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْکَ وَرَحْمَهُ اللَّهِ وَبَرَکاتُهُ

سلام بر تو ای ولی (و نماینده) خدا و فرزند ولی او سلام بر تو ای حجت خدا و فرزند حجت او سلام برتو ای پیشوای هدایت و رشته محکم حق، و رحمت خدا و برکاتش نیز بر تو باد گواهی دهم که تو به همان راهی رفتی که پدران پاکت بدان راه رفتند درودهای خدا بر ایشان باد اختیار نکردی کوری (گمراهی) را بر هدایت و تمایل نگشتی از حق بسوی باطل و تو براستی خیرخواهی کردی برای خدا و پیامبرش و پرداختی امانت را پس خداوند پاداشت دهد از دین اسلام و مسلمانان به بهترین پاداش، آمده ام پدرم و مادرم به فدایت به درگاه تو برای زیارت با معرفت به حق تو و دوستدارم دوستانت را و دشمنم با دشمنانت پس شفاعت کن از من در نزد پروردگارت

سلام بر تو ای مولا و سرور من ای فرزند رسول خدا و رحمت خدا و برکاتش بر تو باد گواهی دهم که توئی امام راهنما و سرپرست با رشد و هدایت بیزاری جویم بدرگاه خداوند از دشمنانت و تقرب جویم بدرگاه خدا بوسیله دوستی تو درود خدا و رحمت خدا و برکاتش بر تو باد

نماز حاجت، از حضرت امام رضا علیه السلام از اعمال شب و روز شهادت امام رضا

حضرت امام رضا علیه السلام فرموده ‌اند: «هرگاه دچار امر دشواری شدی، دو رکعت نماز بخوان؛ در یک رکعت «حمد» و «آیه الکرسی» و در رکعت دیگر «حمد» و «إنّا أَنْزَلْناهُ فی لَیْلَهِ الْقَدْرِ»، سپس ‌قرآن را بردار و بالای سر خود قرار بده و بگو:

أَللَّهُمَّ بِحَقِّ مَنْ أَرْسَلْتَهُ إِلی خَلْقِکَ، وَبِحَقِّ کُلِّ ایَهٍ فیهِ، وَبِحَقِّ کُلِّ مَنْ‌ مَدَحْتَهُ فیهِ عَلَیْکَ، وَبِحَقِّکَ عَلَیْهِ، وَلا نَعْرِفُ أَحَداً أَعْرَفَ بِحَقِّکَ مِنْکَ،

خداوندا؛ به حقّ کسی که او را بسوی آفریدگانت فرستادی، و به حقّ هر آیه ‌ای که در آن است، و به حقّ‌ هر کسی که او را در آن مدح و ثناء گفتی و به حقّ تو بر او، و کسی را نمی‌ شناسیم که آشناتر به حقّ تو از خودت باشد.

ده ‌مرتبه: «یا سَیِّدی یا اَللَّهُ»، ده مرتبه: بِحَقِّ مُحَمَّدٍ، ده مرتبه: بِحَقِّ عَلِیٍّ، ده ‌مرتبه: بِحَقِّ فاطِمَهَ، ده مرتبه: بِحَقِّ الْحَسَنِ، ده مرتبه: بِحَقِّ الْحُسَیْنِ، ده‌ مرتبه: بِحَقِّ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ، ده مرتبه: بِحَقِّ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ، ده مرتبه: بِحَقِّ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، ده مرتبه: بِحَقِّ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ، ده مرتبه: بِحَقِّ عَلِیّ ‌بْنِ مُوسی، ده مرتبه: بِحَقِّ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ، ده مرتبه: بِحَقِّ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ، ده مرتبه: بِحَقِّ حَسَنِ بْنِ عَلِیٍّ، ده مرتبه: بِحَقِّ الْحُجَّهِ.

ای سرور من؛ ای خدا؛ به حقّ حضرت محمّد صلی الله علیه وآله وسلم، به حقّ حضرت علی ‌علیه السلام، به حقّ حضرت فاطمه ‌علیهاالسلام، به حقّ امام حسن‌ علیه السلام، به حقّ امام حسین ‌علیه السلام، به حقّ امام سجّاد علیه السلام، به حقّ امام محمّد باقر علیه السلام، به حقّ امام جعفر صادق‌ علیه السلام، به حقّ ‌امام کاظم علیه السلام، به حقّ امام رضا علیه السلام، به حقّ امام جواد علیه السلام، به حقّ امام هادی ‌علیه السلام، به حقّ امام حسن عسکری ‌علیه السلام، به حقّ حضرت حجّت ‌علیه السلام.

(و اگر چنین کردی) پیش از آنکه از جایت برخیزی، خداوند حاجتت را برآورده می‌ سازد.

حدیث سِلسِلَهُ الذَّهَب چیست؟

حدیث سلسله الذهب حدیث قدسی منقول از امام رضا(ع) در باب توحید و شروط آن. امام رضا(ع) این حدیث را هنگام عبور از نیشابور به طرف مرو بیان کرده است. راویان این حدیث همگی امامانمعصوم‌اند تا به پیامبر(ص) و سرانجام به خداوند می‌رسد. به همین دلیل این حدیث را «سلسله الذهب» به معنای «زنجیرۀ زرّین» توصیف کرده‌اند. طبق برخی گزارش‌ها، همزمان با نقل حدیث، بیش از بیست هزار نفر آن را مکتوب کردند. بر اساس این حدیث، اعتقاد به توحید باعث نجات از آتش جهنم است، ولی امام رضا(ع) خود را شرط این نجات معرفی کرده است. به گفته عالمان شیعه، منظور امام رضا(ع) اعتقاد به امامت است. این حدیث معروف به حدیث سلسله الذّهب (یعنی زنجیرۀ زرّین) شد چرا که افراد حاضر در سند حدیث، همگی از معصومین هستند؛ یعنی امام رضا(ع) از امام هفتم و او از امام ششم تا اینکه به امام اول می‌رسد و او از پیامبر(ص) و پیامبر از خدای تعالی نقل می‌کند. علاوه بر این نقل شده که امیری از امیران سامانی، این حدیث شریف را با طلا نوشت و دستور داد آن را با وی در قبر بگذارند. از این رو، برخی همین قضیه را وجه نام گذاری حدیث به سلسله الذهب دانسته‌اند.

علت نامگذاری حدیث به حدیث سِلسِلَهُ الذَّهَب چیست؟

این روایت را بسیاری از بزرگان شیعه از جمله شیخ صدوق(وفات ۳۸۱ق) در کتاب‌های «توحید»، «الامالی»، «معانی الأخبار» و «عیون اخبار الرضا(ع)»، نیشابوری(وفات ۵۰۸ق) ‌ در «روضه الواعظین و بصیره المتعظین» و طبری آملی‌(وفات ۵۳۳ق) در کتاب «بشاره المصطفی لشیعه المرتضی» با سندها و الفاظ مختلف اما با یک مضمون نقل کرده‌اند. البته شیخ طوسی(وفات ۴۶۰ق) در کتاب امالی خود مضمون این روایت را در دو روایت مختلف بدون جزء پایانی آن «بِشُرُوطِهَا وَ أَنَا مِنْ شُرُوطِهَا» نقل کرده است. برخی معتقدند با توجه به اینکه این روایت از قرن سوم هجری به بعد توسط افراد زیادی نقل شده است و احتمال توافق یا تواطی بر دروغ آن منتفی است این روایت از روایات متواتر به حساب می‌آید. شیخ صدوق در کتاب التوحید چنین نقل کرده است که اسحاق بن راهویه می‌گوید: وقتی امام رضا(ع) در سفر به خراسان به نیشابور رسید، پس از آنکه اراده کرد به سوی مأمون کوچ کند، مُحدِّثان جمع شدند، و عرض کردند:‌ای پسر پیغمبر (ص) از شهر ما تشریف می‌برید و برای استفاده ما حدیثی بیان نمی‌فرمایید؟ پس از این تقاضا، حضرت سرش را از کجاوه بیرون آورد و فرمود: « «شنیدم از پدرم موسی بن جعفر(ع) که فرمود شنیدم از پدرم جعفر بن محمّد(ع) که فرمود شنیدم از پدرم محمّد بن علی(ع) که فرمود شنیدم از پدرم علی بن الحسینعلیهما السّلام که فرمود شنیدم از پدرم حسین بن علی(ع) فرمود شنیدم از پدرم امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب(ع) که فرمود شنیدم از رسول خدا(ص) که فرمود شنیدم از جبرئیل که گفت شنیدم از پروردگار عزّ و جلّ فرمود:

«کلمه «لا إِلهَ إِلَّا اللَّهُ» دژ و حصار من است. پس هر کس داخل دژ و حصار من شود، از عذاب من ایمن خواهد بود

پس هنگامی که مَرکب حضرت حرکت کرد با صدای بلند فرمود: «با شروط آن و من خود یکی از آن شروط می‌باشم».

نسب، کنیه و القاب امام رضا (ع)

علی بن موسی بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب، کنیه‌اش، ابوالحسن و مشهورترین لقبش رضا است. برخی منابع گفته‌اند مأمون لقب رضا را به او داد؛ ولی در روایتی از امام جواد(ع) آمده است که این لقب از سوی خداوند به پدرش داده شده است. صابر، رضی و وفی از دیگر القاب آن حضرت است. او به عالم آل محمد نیز شهرت دارد. نقل شده است که امام کاظم(ع) به فرزندانش می‌گفت: «برادر شما علی بن موسی، عالم آل محمد است

علت گذاشتن نام رضا برای علی بن موسی بن جعفر

علت نام‌گذاری رضا بر آن حضرت از چند جهت است:

آن حضرت مورد رضا و پسند خداوند در آسمان، و رسول خدا(ص) و امامان در زمین بود. (بحار الانوار، ج۴۹، ص۴)

مخالف و موافق شیعه و سنی او را پسندیدند و آن حضرت مورد رضا و پسند همه بود.

آن حضرت راضی به رضای پروردگار بود و این خصلت ارزشمند را که مقامی بالاتر از مقام صبر نیست، به طور کامل داشت. (انوار البهیّه، ص ۱۴)

منبع:

انتهای پیام/

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.